عرضه اولیه سکه (ICO) چیست؟
عرضه اولیه سکه (ICO) چیست؟
عرضه اولیه سکه (ICO) مفهومی در صنعت رمز ارزها بوده که معادل با عرضه اولیه عمومی (IPO) است. ICOها روشی جهت جذب سرمایه (تأمین مالی) هستند. در واقع زمانی که یک شرکت قصد جذب سرمایه جهت خلق یک سکه، اپ یا سرویس را دارد اقدام به راه‌اندازی یک ICO می‌کند. سرمایه‌گذاران علاقه‌مند می‌توانند یک پیشنهاد جهت خرید ارائه کرده و یک توکن رمز ارزی جدید که توسط شرکت صادر شده است را دریافت کنند. این توکن ممکن است استفاده از محصول یا خدمات پیشنهادی شرکت را ارائه دهد و یا ممکن است تنها سهمی در شرکت یا پروژه داشته باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد رمز ارز می‌توانید از مطلب آموزشی «رمز ارز چیست؟» دیدن نمایید.
نکات کلیدی:
- عرضه اولیه سکه (ICO) یک روش محبوب جهت جذب سرمایه است که عمدتاً توسط استارت اپ‌هایی که قصد پیشنهاد و ارائهٔ محصولات و سرویس‌های خود را دارند به‌کار گرفته می‌شود. این ICOها معمولاً با صنعت رمز ارزها و فناوری بلاک چین مرتبط هستند.
- ICOها مشابه سهام هستند با این تفاوت که این ICOها گاهاً برای یک سری خدمات نرم‌افزاری یا محصول پیشنهادی دارای یک سری امکانات هستند.
- برخی ICOها نرخ‌های بازدهی بسیار زیادی را برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان آورده‌اند. بسیاری از ICOهای دیگر یا به‌صورت کلاهبرداری بوده یا سقوط کرده و یا عملکرد ضعیفی از خود به‌جا گذاشته‌اند.
- برای مشارکت در ICO، معمولاً ابتدا باید یک رمز ارز را خریداری نمایید. شما می‌بایست دارای اطلاعات اولیه در خصوص چگونگی استفاده از کیف پول و صرافی‌های رمز ارزی باشید.
- بخش اعظمی از ICOها فاقد تنظیمات کامل هستند، بنابراین سرمایه‌گذاران زمانی که قصد تحقیق و سرمایه‌گذاری در ICOها را دارند می‌بایست احتیاط و دقت کنند.
روش کار عرضه اولیه سکه (ICO) چگونه است؟
زمانی که استارت اپ رمز ارزی قصد جذب سرمایه از طریق ICO را دارد، معمولاً یک سری اوراق سفید عرضه می‌کند که در آن اطلاعاتی در خصوص پروژه، احتیاجات پروژه تا تکمیل فرآیند، میزان سرمایه مورد نیاز، تعداد توکن‌هایی که سرمایه‌گذاران قادر به نگهداری‌اند و مدت زمان اجرای ICO وجود دارد.
در طول پویش ICO، علاقه‌مندان و حامیان پروژه با استفاده از ارز فیات یا هر رمز ارزی می‌توانند برخی از توکن‌های پروژه را خریداری نمایند. این سکه‌ها به‌عنوان توکن یاد شده و مشابه با سهام یک شرکت بوده که به‌صورت یک IPO به سرمایه‌گذاران فروخته می‌شود. اگر سرمایهٔ جذب‌شده قادر به تأمین حداقل سرمایهٔ مورد نیاز شرکت نباشد، ممکن است پول به حامیان بازگردانده شده و آن ICO با شکست مواجه شود. اگر جذب سرمایهٔ یک پروژه در چارچوب زمانی مشخص تأمین شود، از آن پول جذب‌شده برای پیگیری اهداف پروژه استفاده می‌شود.
اگرچه ICOها قانون‌مند نیستند، اما کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) می‌تواند در این پروژه‌ها مداخله کند. به‌عنوان مثال، اگرچه در سال گذشته تلگرام در یک ICO موفق به جذب 1.7 میلیارد دلار سرمایه شد، اما SEC ادعا کرد که فعالیت‌های این پروژهٔ غیرقانونی بوده است. به همین دلیل SEC قصد توقف آن پروژه را داد.
ملاحظات ویژه
سرمایه‌گذارانی که قصد خرید ICO را دارند ابتدا می‌بایست خود را با فضای رمز ارزها آشنا کنند. در بسیاری از ICOها، سرمایه‌گذاران باید با استفاده از رمز ارزهای موجود اقدام به خرید توکن‌ها کنند. این موضوع بدین معناست که یک سرمایه‌گذار ICO می‌بایست از قبل دارای یک کیف پول با قابلیت نگهداری هر توکن یا رمز ارزی که قصد خرید آن را دارد باشد.
توکن های رمزگذاری شده چه هستند؟
یک شخص برای مشارکت در ICO چگونه باید به یافته‌های این حوزه دست یابد؟ هیچ دستورالعملی برای آگاهی و کسب اطلاعات در خصوص جدیدترین ICOها وجود ندارد. بهترین کاری که یک سرمایه‌گذار می‌تواند انجام دهد این است که به‌صورت آنلاین به مطالعهٔ پروژه‌های جدید بپردازد. حواشی و حرف و حدیث‌های زیادی در خصوص ICOها وجود دارد. همچنین محل‌ها و مکان‌های آنلاین متعددی جهت بحث در خصوص فرصت‌های جدید این عرصه وجود دارد. سایت‌هایی به یکپارچه‌سازی ICOها اختصاص یافته‌اند که این امکان را به سرمایه‌گذاران می‌دهند تا ICOهای جدید را شناسایی کرده و به مقایسه پیشنهادات مختلف با یکدیگر بپردازند.
عرضه اولیه سکه (ICO) در مقابل عرضه اولیه عمومی (IPO)
در شرکت‌های سنتی روش‌های کمی جهت جذب سرمایه مورد نیاز توسعه و گسترش وجود دارد. یک شرکت در آغاز کار می‌تواند یک شرکت کوچک باشد. تا جایی که سود کسب‌شده اجازه دهد، این شرکت می‌تواند رشد کند. اگر شرکت تنها در اختیار صاحبان آن باقی بماند، آنگاه می‌بایست منتظرِ سرمایه مانده تا بتواند رشد کند. متناوباً، جهت حمایت‌های اولیه، شرکت‌ها می‌توانند نگاهی به سرمایه‌گذاران خارجی داشته باشند. با این کار اگرچه یک جریان پول نقد به سرعت وارد شرکت می‌شود اما در ازای دریافت همین سرمایه، شرکت می‌بایست بخشی از سهام مالکیت شرکت را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دهد. روش دیگر تبلیغ (سهامی عام) عمومی است. در این روش شرکت می‌تواند از طریق فروش سهام خود به‌صورت یک IPO اقدام به جذب سرمایه کند.
در حالی IPOها ارتباط کمی با سرمایه‌گذاران خود دارند، ICOها ممکن است با حامیانی که قصد سرمایه‌گذاری در یک پروژهٔ جدید را دارند درست مانند یک رویداد تأمین سرمایه جمعی ارتباط داشته باشند. ولی ICOها از این جهت با تأمین سرمایهٔ جمعی متفاوتند که حامیان ICOها از طریق چشم‌انداز بازدهی سرمایه تحریک و تشویق به سرمایه‌گذاری می‌شوند، اما سرمایه‌های جذب‌شده در کمپین‌های تأمین سرمایه جمعی اساساً به‌صورت کمک‌های مالی هستند. به همین دلایل، به ICOها “فروش جمعی” نیز گفته می‌شود.
ICOها حداقل دارای دو تفاوت ساختاری مهم با IPOها هستند. اول، ICOها عمدتاً کنترل‌شده نیستند. این موضوع بدین معناست که سازمان‌های دولتی مانند سازمان بورس و اوراق بهادار نظارتی بر آن‌ها ندارند. دوم، به دلیل غیرمتمرکز بودن و نبود قانون‌گذاری، ICOها از نظر ساختاری بسیار مستقل‌تر از IPOها هستند.
ICOها را می‌توان به‌طرق مختلفی ساخت. در برخی حالت‌ها، یک شرکت یک هدف یا حد مشخص برای سرمایه‌های خود تعیین می‌کند، یعنی هر توکن فروخته‌شده در یک ICO دارای یک قیمت از پیش تعیین‌شده بوده و کل عرضه توکن ثابت است. در سایر حالت‌ها، اگرچه عرضه توکن‌های ICO به‌صورت ثابت است ولی اهداف جذب سرمایه در آن‌ها به‌صورت پویا خواهد بود. این موضوع بدین معناست که توزیع توکن در بین سرمایه‌گذاران به سرمایه و وجوه دریافت‌شده بستگی دارد (به‌عنوان مثال هرچه وجوه بیشتری توسط ICO کسب شود، کل قیمت توکن بالاتر خواهد بود).
هنوز هم برخی شرکت‌ها کار عرضهٔ توکن‌های خود را به‌صورت پویا و فعال انجام می‌دهند یعنی عرضهٔ توکن براساس مقدار وجوه دریافتی تعیین می‌شود. در این حالت‌ها، قیمت یک توکن ایستا و غیر فعال است ولی محدودیتی در کل تعداد توکن‌ها وجود ندارد.
مزایا و معایب عرضه اولیه سکه (ICO)
مزایا
در یک IPO، یک سرمایه‌گذار در ازای سرمایهٔ خود سهام یک شرکت را دریافت می‌کند. در یک ICO، به‌ازای سرمایه هیچ سهمی به سرمایه‌گذار تعلق نمی‌گیرد. در عوض، این شرکت‌ها، که از طریق ICO اقدام به جذب سرمایه کرده‌اند به سرمایه‌گذاران خود یک بلاک چین معادل با سهم یک توکن رمز ارزی ارائه می‌کنند. در بسیاری از حالت‌ها، سرمایه‌گذاران سرمایه‌های خود به‌شکل توکن‌های معروف نظیر بیت کوین و اتر پرداخت کرده و متناسب با آن توکن‌های جدید دریافت می‌کنند.
باید بگوییم که راه‌اندازی یک ICO جهت خلق این توکن‌ها کار ساده‌ای است. خدمات آنلاینی وجود دارند که امکان تولید توکن را طی چند ثانیه فراهم می‌کنند. سرمایه‌گذاران زمانی که تفاوت‌های بین سهام و توکن‌ها را در نظر می‌گیرند باید به‌خاطر داشته باشند که یک توکن هیچ ارزش ذاتی یا تضمین قانونی ندارد. مدیران ICO توکن‌هایی را براساس شرایط آن ICO تولید کرده و پس از دریافت و براساس برنامهٔ خودشان آن‌ها را بین سرمایه‌گذاران توزیع می‌کنند.
سرمایه‌گذاران اولیه که در یک پروژه ICO سرمایه‌گذاری می‌کنند معمولاً با این امید که برنامهٔ پس از راه‌اندازی، موفق خواهد شد تشویق به سرمایه‌گذاری می‌شوند. اگر واقعاً این اتفاق رخ دهد، ارزش توکن‌هایی که این افراد خریداری کرده‌اند نسبت به قیمت اولیه افزایش یافته و سرمایه‌گذاران در مجموع سود خواهند کرد. این موضوع نشان‌دهندهٔ سود اولیهٔ یک ICO است و احتمال بازدهی بسیار زیاد است.
در واقع ICOها افراد بسیاری را ثروتمند کرده‌اند. به آمار سال 2017 نگاه کنید: در آن سال 435 ICO موفق وجود داشته که هریک از آن‌ها به‌طور میانگین 12.7 میلیون دلار جذب سرمایه داشته‌اند. 10 مورد از بزرگترین ICOها حدود 25 درصد کل سرمایه از فروش توکن را در سال 2017 تأمین کرده‌اند. علاوه بر این، توکن‌های خریداری شده به‌طور میانگین 12.8 برابر (برحسب دلار) بازدهی داشته‌اند.
معایب
علی‌رغم اینکه ICOها به صف اول صنعت رمز ارزها و فناوری بلاک چین رسیده‌اند اما چالش‌ها، ریسک‌ها و فرصت‌های پیش‌بینی‌نشده‌ای را نیز به وجود آورده‌اند. بسیاری از سرمایه‌گذاران به امید سوددهی سریع و زیاد اقدام به خرید ICO می‌کنند. موفق‌ترین ICOها در طی چند سال اخیر بازدهی فوق‌العاده زیادی را برای سرمایه‌گذاران خود کسب کرده‌اند. با این وجود، این سرمایه‌گذاران علاقه‌مند می‌توانند مردم را نیز گمراه کنند.
به دلیل غیرقابل کنترل بودن بخش اعظمی از این صنعت، ICO مملو از بازیگردانان کلاهبردار و شیاد شده است و از انجایی که این ICOها توسط سازمان‌های مالی نظیر SEC قانون‌گذاری و تنظیم نشده‌اند، وجوهی که به دلیل کلاهبرداری یا بی‌کفایتی از دست رفته است ممکن است هیچ‌گاه بازستانده نشوند.
افزایش شدید ICOها در سال 2017 باعث ظهور واکنش‌های چشمگیر از طرف نهادهای دولتی و غیردولتی در اوایل سپتامبر همان سال شد. بانک ملی چین به‌طور رسمی فعالیت‌های ICOها را ممنوع کرده و فعالیت آن‌ها را مغایر با ثبات اقتصادی و مالی قلمداد کرده است.
بانک مرکزی چین استفاده از توکن‌ها را به‌عنوان ارز ممنوع کرده و بانک‌ها خدمات مرتبط با ICOها را ممنوع کرده‌اند. در نتیجه قیمت بیت‌کوین و اتریوم سقوط کرد، زیرا بسیاری این موضوع را نشانهٔ اِعمالِ قوانین و تنظیماتِ بیشتر در حوزهٔ رمز ارزها تلقی کردند. در اوایل سال 2018، فیس‌بوک، توییتر و گوگل همگی تبلیغات در زمینه ICO را ممنوع کردند.
زمانی که سرمایه‌گذار در ICOها سرمایه‌گذاری می‌کند، هیچ تضمینی مبنی بر اینکه سرمایه وی به دلیل کلاهبرداری از دست نرود وجود ندارد. برای کمک به جلوگیری از کلاهبرداری‌های ICO، سرمایه‌گذاران می‌بایست به نکات زیر توجه کنند:
- باید مطمئن شوند که توسعه‌دهندگان پروژه می‌توانند اهداف خود را تعریف کنند. ICOهای موفق معمولاً دارای اهداف سر راست، قابل‌فهم و اوراق سفید مشخص و مختصر هستند.
- سرمایه‌گذاران باید توانایی شناسایی توسعه‌دهندگان را داشته باشند و برای اطمینان از شفافیت 100 درصدی شرکت توسعه‌دهنده یک ICO تلاش کنند.
- سرمایه‌گذاران باید به دنبال شرایط و اصطلاحات قانونی تنظیم‌شده برای ICO باشند. زیرا قانون‌گذاران خارجی عموماً نظارتی بر این فضا نداشته و سرمایه‌گذار می‌بایست خود از قانونی بودن هرگونه ICO اطمینان حاصل کند.
- سرمایه‌گذاران باید مطمئن شوند که سرمایه‌های ICO در یک کیف پول امانی نگهداری می‌شود. این کیف پول، محافظتِ مؤثری در برابر کلاهبرداری‌ها به‌ویژه زمانی که یک شخص ثالث دارنده یکی از کلیدهاست ایجاد می‌کند.
نمونه‌ای از عرضه اولیه سکه (ICO)
با بزرگ و بزرگ‌تر شدن فضای ICO، سرمایه‌های جذب‌شده توسط بزرگترین پروژه‌ها نیز به‌شدت افزایش یافته‌اند. زمانی که ICOها را ارزیابی می‌کنیم، یک شخص می‌تواند هم مقدار پول جذب‌شده و هم بازدهی سرمایه را در نظر بگیرد. گاهاً ICOهایی با بازگشت سرمایهٔ قابل‌توجه، پروژه‌هایی نیستند که بیشترین جذب سرمایه را داشته باشند و برعکس. در سال 2014، ICO اتریوم یکی از پیشگامان این عرصه بود که در یک دورهٔ 42 روزه یک جذب سرمایهٔ 18 میلیون دلاری را تجربه کرد. به لطف نوآوری‌های خود و با توجه به اپ‌های غیرمتمرکز، ثابت شده که اتریوم به‌طور کلی برای فضای ICOها مهم و بحرانی است. زمانی که اتریوم آغاز به‌کار کرد، قیمت اتر حدود 0.30 دلار بود. در 4 نوامبر 2019 قیمت اتر به 185 دلار رسید.
در سال 2015، یک ICO دو مرحله‌ای توسط یک شرکت به نام Antshares راه‌اندازی شد وبعدها به NEO تغییر نام داد. اولین فاز این ICO در اکتبر 2015 به پایان رسید و فاز دوم آن تا سپتامبر 2016 ادامه داشت. در طول این دوران، NEO حدود 4.5 میلیون دلار درآمد کسب کرد. در حالی که این شرکت از لحاظ جذب سرمایه جزو بزرگترین ICOها نیست، اما بازگشت سرمایه فوق‌العاده‌ای را برای بسیاری از سرمایه‌گذاران اولیه فراهم کرده است. قیمت NEO در زمان راه‌اندازی ICO حدود 0.03 دلار بود و در زمان اوج خود به 10.74 دلار رسید.
اخیراً ICOها سرمایهٔ بسیار بیشتری جذب می‌کنند. فایل کوین بزرگترین ICO برحسب این مقیاس است. این پروژهٔ غیرمتمرکز بوده و دارای فضای ذخیره‌سازی ابری است. در طول یک ماه پایانی ICO در سپتامبر 2017، فایل کوین حدود 257 میلیون دلار جذب سرمایه داشت. اخیراً یک شرکت موفق شده رکورد پلتفرم EOS را بشکند. این شرکت، افزایش سرمایهٔ 4 میلیارد دلاری را تجربه کرد.
