DAO چیست؟

DAO چیست؟

این موضوع را تصور کنید: یک اتومبیل بدون راننده در جستجوی مسافر به این‌سو و آن‌سو می‌رود.

پس از رساندن مسافران به مقصد، اتومبیل از مجوز خود برای رفتن به یک ایستگاه شارژ استفاده می‌کند. به جز برنامه‌‌ریزی اولیه، این اتومبیل به کمک خارجی برای تعیین چگونگی انجام  وظایف خود نیاز ندارد.

این مثال همان آزمایشی بود که مایک هیرن، توزیع‌کنندهٔ سابق بیت کوین پیشنهاد داده بود. در این آزمایش، مایک هرن به نقش بیت کوین در سازمان‌های بدون مدیر و نحوهٔ ادارهٔ آن تا 30 سال آینده اشاره کرد.

اگر به طور اتفاقی با دیجی کوینر آشنا شده‌اید و هیچ اطلاعاتی در مورد بیت کوین ندارید پیشنهاد می‌کنیم قبل از مطالعه ادامه مطلب، مقاله «بیت کوین چیست و چه کاربردی دارد؟» را مطالعه نمایید.

چیزی که هرن تشریح کرد یکی از رویایی‌ترین موارد استفادهٔ سازمان خودگردان غیرمتمرکز یا یک DAO است. البته این ایده اندکی بعد از رونمایی بیت کوین در سال 2009 در جامعه به‌وجود آمد. فکر پشت این ایده آن است که اگر بیت کوین بتواند واسطه‌های مالی را کنار بگذارد، آنگاه ممکن است شرکت‌ها و سایر سازمان‌ها روزی بتوانند بدون مدیریت سلسله‌مراتبی به فعالیت بپردازند.

به‌طور خلاصه، هدف DAO کدگذاری قوانین خاصی است که یک شرکت با استفاده از آن بتواند روی پای خود ایستاده و راه‌اندازی شود. البته برای به وجود آوردن چنین قوانین و اعمال تغییرات، شرکت می‌بایست بخشی از درآمد خود را برای این امر کنار بگذارد.

این روش مشابه کارکرد یک شرکت معمولی است. تفاوت بزرگ موجود در اینجا آن است که قوانین شرکت‌های معمولی به‌صورت دیجیتالی اجرا نمی‌شود.

شناخته‌ترین تلاشی که برای خلق چنین سازمانی انجام شد، DAO نام داشت.

اگرچه این پروژه در سال 2016 راه‌اندازی شد اما در عرض چند ماه به شکست منجر شد. علی‌رغم‌ این شکست، این پروژه نمونهٔ خوبی از آن چیزی است که مردم هنگام صحبت از فناوری در ذهن دارند.

برنامهٔ این پروژه آن‌گونه بود که شرکت‌کنندگان آن، توکن‌ DAO دریافت کرده و سپس به این موضوع که کدام پروژه می‌بایست تأمین مالی شود رأی دهند. در واقع در این طرح برای انتخاب پروژه‌هایی که می‌بایست در آن‌ها سرمایه‌گذاری شود خرد جمعی صورت می‌گرفت.

روش‌های محدودی وجود دارد که از طریق آن DAO می‌تواند مدیریت سازمان‌های امروزی را بهبود بخشد:

• هر کسی که به اینترنت دسترسی دارد می‌تواند توکن‌های DAO را نگهداری و یا آن‌ها را خریداری نماید.
• خالقان DAO می‌توانند هر قانونی را که به آن رأی داده‌اند اجرا کنند.

به‌طور خلاصه DAO به طریقی مشابه عمل می‌کند. در واقع DAO به قراردادهای هوشمند یا قوانین برنامه‌ریزی شده برای نشان دادن آن چیزی که در سیستم اتفاق می‌افتد نیاز دارد. قراردادهای هوشمند به‌‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شده‌اند تا بتوانند انواع مختلفی از فعالیت‌ها، از جمله واریز سود بعد از مدت معین را انجام دهد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد قرارداد هوشمند می‌توانید از مطلب آموزشی «قرارداد هوشمند چیست؟» دیدن نمایید.

برخی طرفداران آن معتقدند که یک سازمان نه تنها می‌تواند از این طرح در تصمیمات پولی خود استفاده کند بلکه می‌تواند در تمام تصمیم‌گیری‌های خود نیز از آن بهره برد.

طرفداران این طرح از آن به‌عنوان روشی برای ضمانت دموکراسی شرکت‌ها استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال در این طرح سهامداران می‌توانند قوانین جدیدی را وضع کرده، آن را تغییر داده یا به اخراج یک عضو رأی دهند.

امنیت DAO چگونه است؟

به‌راحتی می‌توان دید که چرا “کد غیرقابل توقف” می‌تواند یک مسئلهٔ امنیتی ایجاد کند.

امروزه و پس از استقرار در بلاک چین اتریوم، تغییر زیربنای DAO یا قرارداد هوشمند زیرشاخهٔ آن، کار دشواری است و این موضوع “خوب” است، زیرا در این شرایط یک شخص یا یک نهاد نمی‌تواند قوانین را تغییر دهد.

اتریوم چیست و چه کاربردی دارد؟

اما این ویژگی پتانسیل تبدیل شدن به یک عیب را دارد. اگر شخصی یک باگ در DAO بیابد، توسعه‌دهندگان قادر به تغییر کد مربوط به آن نخواهند بود.

این موضوع یک مشکل برای DAO محسوب می‌شد. ناظران مشاهده ‌کردند که مهاجمان به آرامی وجوه را تخلیه می‌کنند اما نمی‌توانستند برای توقف آن کاری انجام دهند. (از نظر فنی، هکر از نحوهٔ اجرای قوانین تصویب‌شده پیروی می‌کرد).

به‌منظور بازگرداندن وجوه به صاحبانشان، برنامه‌نویسان اتریوم تاریخچه تراکنش‌ها را معکوس کردند. این تصمیم یک تصمیم جنجالی بود که منجر به ایجاد شکاف و اختلاف نظر در جامعه شد.

بهترین راه برای کنترل و ادارهٔ شرایط مشابه در آینده هنوز هم جای بحث دارد.