نقش شکاف قیمتی در تحلیل تکنیکال چیست؟
فهرست مطالب [مخفی]
نقش شکاف قیمتی در تحلیل تکنیکال چیست؟
در بازارهای نوسانی معامله‌گران می‌توانند از جهش‌های بزرگ در قیمت دارایی‌ها استفاده کنند. شکاف‌های قیمتی مناطقی در نمودار هستند که قیمت سهم (یا هر ابزار مالی دیگر) به‌شدت به سمت بالا یا پایین حرکت می‌کند بدون اینکه هیچ معامله‌ای در آن میان انجام شود.
در نتیجه، نمودار دارایی یک شکاف قیمتی در الگوی معمولی قیمت را به‌نمایش می‌گذارد. یک معامله‌گر خلاق می‌تواند از این شکاف‌های قیمتی تفسیر خود را داشته باشد و از آن‌ها برای کسب سود استفاده کند.
برای درک بهتر این مقاله بهتر است قبل از خواندن ادامه متن، مقاله آموزشی «شکاف قیمتی در تحلیل تکنیکال چیست؟» را مطالعه نمایید.
این مقاله به شما کمک می‌کند تا درک کنید که چرا این شکاف‌های قیمتی رخ می‌دهند و چگونه می‌توانید از آن‌ها برای انجام معاملات سودمند استفاده کنید.
نکات کلیدی:
- شکاف‌های قیمتی فضایی در نمودار هستند که در نتیجهٔ حرکت قیمت یک ابزار مالی به سمت بالا یا پایین، بدون هیچ‌گونه معامله‌ای در آن بازهٔ زمانی، شکل می‌گیرد.
- شکاف‌های قیمتی به‌صورت غیرمنتظره و در نتیجهٔ تغییر ارزش سرمایه‌گذاری تشکیل می‌شوند و می‌توانند نتیجهٔ فاکتورهای فاندامنتالی یا تکنیکالی بازار باشند.
- شکاف‌های قیمتی به‌شکل شکاف شکست (breakaway gaps)، شکاف خستگی (exhaustion gap)، شکاف معمول (common gap) و یا شکاف ادامه‌دهنده (continuation gap) بسته به محل شکل‌گیری آن‌ها در الگوی قیمتی و سیگنالی که صادر می‌کنند، طبقه‌بندی شده‌اند.
مبانی شکاف‌های قیمتی
شکاف‌های قیمتی در نتیجهٔ فاکتورهای بنیادی یا تکنیکالی شکل می‌گیرند. برای مثال، اگر میزان درآمد یک شرکت بسیار بیشتر از آن چیزی باشد که مورد انتظار بود سهام این شرکت با یک شکاف قیمتی به سمت بالا در روز معاملاتی بعدی باز می‌شوند. این بدین معنی است که قیمت سهم در نقطه‌ای بالاتر از نقطهٔ بسته شدن (close) روز قبل باز شده است.
اتفاقی که باعث شکل‌گیری یک شکاف قیمتی شده است. در بازار فارکس، شایعاتی به‌وجود می‌آید که باعث ایجاد فاصله در نرخ (spread) می‌شود تا جایی که یک شکاف قابل‌توجه می‌تواند دیده شود.
به‌طور مشابه، قیمت سهمی که توانسته است یک قلهٔ جدید در روز معاملاتی کنونی ثبت کند می‌تواند در روز معاملاتی بعدی بالاتر از این نقطه باز شود. بنابراین این شکاف قیمتی حاصل فاکتورهای تکنیکالی بوده است.
شکاف‌های قیمتی می‌توانیم به چهار دسته طبقه‌بندی کنیم:
- شکاف شکست (breakaway gap) در انتهای یک الگوی قیمتی رخ می‌دهد و سیگنال از شروع یک روند تازه می‌دهد.
- شکاف خستگی (exhaustion gap) در نزدیکی در انتهای یک الگوی قیمتی رخ داده و سیگنال آخرین تلاش بازار برای ثبت یک قله یا کف جدید را صادر می‌کند.
- شکاف‌های معمول (common gap) نمی‌توانند در الگوهای قیمتی تشکیل شوند – آن‌ها تنها نشان‌دهندهٔ مناطقی هستند که حرکات بازار شکاف ایجاد کرده است.
- شکاف ادامه‌دهنده (continuation gap) که همچنین با نام شکاف فرار (runaway gap) نیز شناخته می‌شود در میانهٔ الگوی قیمتی تشکیل شده و نشان‌دهندهٔ هجوم خریداران و فروشندگان به سهم است. خریداران و فروشندگانی که باور دارند که قیمت دارایی در آینده به جهتی مشخص حرکت خواهد کرد.
پر کردن شکاف و یا عدم پر کردن آن
وقتی یک شخص می‌گوید که شکاف قیمتی پر شده است حرف او بدین معنی است که قیمت توانسته است به سطح قیمتی پیش از شکل‌گیری شکاف بازگردد. پر شدن شکاف‌های قیمتی اتفاقی نسبتاً معمول است و به دلایل زیر رخ می‌دهد:
- شور و نشاط غیرمنطقی (Irrational exuberance): جهش اولیهٔ قیمت ممکن است ناشی از دیدگاه خوش‌بینانه یا بدبینانه افراطی در بازار باشد، بنابراین امکان شکل‌گیری یک حرکت اصلاحی (correction) وجود دارد.
- مقاومت تکنیکالی (Technical resistance): وقتی که قیمت با حرکتی تند به سمت بالا یا پایین حرکت می‌کند، نمی‌تواند هیچ سطح حمایتی یا مقاومتی را پشت سر بگذارد.
- الگوی قیمتی (Price pattern): از الگوهای قیمتی برای طبقه‌بندی شکاف‌های قیمتی استفاده می‌کنند و با استفاده از این الگوها به بررسی این مطلب می‌پردازند که آیا امکان پر شدن این شکاف‌های قیمتی وجود دارد یا خیر. شکاف‌های خستگی معمولاً پر می‌شود زیرا که آن‌ها نشان‌دهندهٔ انتهای روند قیمت می‌باشند در حالی که شکاف‌های ادامه‌دهنده و شکاف فرار احتمال پایین‌تری برای پر شدن دارند زیرا که آن‌ها تأییدیه‌ای بر ادامه جهت روند کنونی می‌باشند.
زمانی که شکاف‌های قیمتی در همان روز معاملاتی که شکل گرفته‌اند پر می‌شوند، اصطلاحاً آن را محوشدگی شکاف قیمتی (fading) می‌نامیم.
برای مثال، در نظر بگیرید که یک شرکت توانسته است میزان سود به‌ازای هر سهم (Earnings Per Share – EPS) بالایی برای سه ماه خود اعلام کند بنابراین قیمت سهام این شرکت به سمت بالای شکاف ایجاد می‌کنند (بدین معنی که قیمت سهام این شرکت با فاصله‌ای زیاد بالاتر از قیمت بسته شدن روز قبلی باز شده است).
حال در نظر بگیرید که در طی روز مردم با بررسی صورت جریان نقدی (cash flow statement) یک سری ضعف در عملکرد شرکت تشخیص می‌دهند، بنابراین آن‌ها شروع به فروش سهم می‌کنند.
در نهایت قیمت به محدودهٔ بسته شدن روز قبل خود رسیده و شکاف قیمتی را پر می‌کند. بسیاری از معامله‌گران روزانه (day traders) از این استراتژی در فصل انتشار گزارش‌های درآمدی یا دیگر اوقاتی که در آن‌ها شور و نشاط غیرمنطقی در بازار وجود دارد استفاده می‌کنند.
چگونه از شکاف‌های قیمتی استفاده کنیم؟
راه‌هایی زیادی برای بهره بردن از شکاف‌های قیمتی وجود دارند که البته چند استراتژی محبوب‌تر از بقیه آن‌ها است. برخی از معامله‌گران زمانی که فاکتورهای تکنیکالی یا بنیادی احتمال شکل‌گیری گپ در روز معاملاتی بعد را افزایش می‌دهد به خرید می‌پردازند.
برای مثال، پس از انتشار گزارش‌های مثبت درآمدی آن‌ها در ساعات تعطیلی بازار خرید می‌کنند و امیدوارند که قیمت در روز معاملاتی بعدی یک شکست به سمت بالا ایجاد کند.
ممکن است معامله‌گران وارد موقعیت‌های معاملاتی خرید یا فروش نقدینه یا غیرنقدینه (illiquid) در شروع حرکات قیمتی شوند، به این امید که شکاف قیمتی پر شده و روند ادامه‌دار باشد.
برای مثال، معامله‌گران ممکن است ارزی را که هیچ‌گونه مقاومت مهمی را پیش روی خود ندارد و یک شکاف قیمتی به سمت بالا ایجاد کرده است را به سرعت و با نقدینگی پایین خریداری کند.
برخی از معامله‌گران پس از شکل‌گیری قله یا کف قیمتی در نمودار باعث محو شدن شکاف‌های قیمتی می‌شوند (و از دیگر شکل‌های تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند).
برای مثال، اگر قیمت سهام یک شرکت در نتیجهٔ گزارش‌های نظری (speculative report) یک شکاف قیمتی روبه‌بالا بسازد معامله‌گران باتجربه ممکن است با قرارگیری در موقعیت فروش، این شکاف قیمتی را محو کنند.
در آخر، معامله‌گران می‌توانند پس از رسیدن قیمت به سطح حمایتی سابق و پر شدن شکاف قیمتی خرید کنند. مثالی از این استراتژی در زیر آورده شده است.
در ادامه نکات کلیدی را می‌بینید که باید به‌هنگام معامله با استفاده از شکاف‌های قیمتی به‌خاطر بسپارید:
- زمانی که قیمت سهم شروع به پر کردن شکاف قیمتی کرد به‌ندرت در آن نقطه توقف می‌کند زیرا معمولاً هیچ‌گونه سطح حمایتی یا مقاومتی نزدیک به آن وجود ندارد. شکاف‌های خستگی و شکاف‌های ادامه‌دهنده حرکت قیمت در دو جهت متفاوت را پیش‌بینی می‌کنند – بنابراین از طبقه‌بندی نوع شکافی که می‌خواهید از آن استفاده کنید اطمینان داشته باشید.
- سرمایه‌گذاران خرد (retail investors) کسانی هستند که معمولاً از شور و نشاط افراطی بازار استفاده می‌کنند هرچند مؤسسات سرمایه‌گذاری نیز ممکن است از این شکاف‌ها برای کمک به پرتفوی خود استفاده کنند. بنابراین زمانی که از این اندیکاتور استفاده می‌کنید هوشیار بوده و پیش از ورود به هرگونه پوزیشن معاملاتی، صبر کنید تا قیمت بتواند شکست را انجام دهد.
- حتماً به بررسی حجم معاملاتی بپردازید. در شکاف‌های فرار حجم معاملاتی باید بالا باشد در حالی که در شکاف‌های خستگی باید با حجم معاملاتی پایینی روبه‌رو شویم.
مثالی از معامله با استفاده از شکاف قیمتی
برای جمع‌بندی ایده‌ها و مفاهیم ذکر شده بیایید به یک سیستم معاملاتی شکاف‌های قیمتی که برای بازار فارکس طراحی شده است نگاهی بیاندازیم. این سیستم از شکاف قیمتی برای پیش‌بینی بازگشت به سطوح قبلی قیمت استفاده می‌کند. قوانین این سیستم در ادامه آمده است.
- معامله باید همواره در جهت روند اصلی قیمت انجام شود (نمودار ساعتی بررسی شود)
- ارز مورد نظر باید یک شکاف قیمتی مهم به سمت بالا یا پایین یک سطح مقاومتی کلیدی در نمودار 30 دقیقه‌ای داشته باشد.
- قیمت باید به سطح مقاومت اصلی برگردد. این نشان می‌دهد که شکاف قیمتی پر شده است و قیمت به سطح مقاومت پیشین خود بازگشته و آن را تبدیل به یک حمایت کرده است.
- باید کندلی شکل بگیرد که نشان‌دهندهٔ ادامهٔ حرکت قیمت در جهت شکاف قیمتی باشد. این موضوع به ما کمک می‌کند تا از قدرت منطقهٔ حمایتی اطمینان بیشتری حاصل کنیم.
به دلیل اینکه بازار فارکس یک بازار 24 ساعته است (از ساعت 5 عصر به وقت شرقی آغاز شده و تا ساعت 4 عصر در روز جمعه به وقت شرقی باز می‌ماند) شکاف‌های قیمتی در بازار فارکس به‌شکل کندل‌های بزرگ به‌نمایش درمی‌آیند.
این کندل‌های بزرگ معمولاً به‌خاطر انتشار یک گزارش که سبب حرکات تند قیمت با نقدینگی پایین می‌شوند شکل می‌گیرند. در بازار فارکس تنها شکاف‌های قیمتی قابل مشاهده زمانی هستند که بازار پس از تعطیلات آخر هفته دوباره باز می‌شود.
بیایید نگاهی به این سیستم در نمودار زیر بیاندازیم:
کندل بزرگی که با فلش سمت چپ مشخص شده است نشان‌دهندهٔ یک شکاف قیمتی در نمودار جفت ارز پوند بریتانیا به دلار آمریکا (GBP/USD) در بازار فارکس است.
این به‌شکل یک شکاف قیمتی معمول نیست اما عدم وجود نقدینگی بین قیمت‌ها آن را شبیه به شکاف‌های معمول می‌کند. توجه کنید که چگونه این سطوح به‌عنوان حمایت‌ها و مقاومت‌های قدرتمند ایفای نقش می‌کنند.
می‌توانیم در شکل فوق ببینیم که قیمت یک شکاف قیمتی به بالای یک محدودهٔ قدرتمند تثبیتی مقاومتی ایجاد کرده، به آن سطح برگشته و آن را پر کرده است و در نهایت، مسیر خود به سمت بالا پیش از تغییر جهت حرکت ادامه داده است.
می‌توانیم ببینیم که یک سطح حمایتی کوچک در پایین شکاف قیمتی وجود دارد، که این حمایت کوچک تا محدودهٔ حمایتی پیشین (جایی که ما وارد معامله خرید شدیم) ادامه پیدا کرده است.
یک معامله‌گر می‌تواند همچنین از نقطهٔ چرخش حرکات قیمت تا محدودهٔ حمایتی مورد نظر وارد یک معامله فروش شود، اگر بتواند شکل‌گیری نقطهٔ قله در قیمت را تشخیص دهد.
جمع‌بندی
افرادی که به بررسی و مطالعهٔ فاکتورهای ایجادکنندهٔ شکاف‌های قیمتی پرداخته و می‌توانند این شکاف‌ها را به‌درستی تشخیص دهند احتمال بالایی از موفقیت را پیش روی خود می‌بینند. هرچند، همواره یک معامله وجود دارد که مطابق میل شما پیش نخواهد رفت.
برای اینکه از چنین حالاتی پیش‌گیری کنید باید ابتدا به بررسی شبکه ارتباطات الکترونیک (electronic communication network – ECN) و حجم معاملاتی (volume) بپردازید. این دو مورد به شما اطلاعاتی در خصوص محل قرارگیری معاملات مختلف می‌دهد.
اگر یک مقاومت با حجم معاملاتی بالا را می‌بینید که از پر شدن شکاف قیمتی جلوگیری می‌کند، به بررسی دوبارهٔ معاملهٔ خود بپردازید و اگر در خصوص این موقعیت مطمئن نیستید وارد هیچ معامله‌ای نشوید.
شما باید از پایان یافتن رالی قیمتی نیز اطمینان حاصل کنید. شور و نشاط غیرمنطقی شکل‌گرفته در بازار لزوماً توسط بازار اصلاح نمی‌شوند.
ممکن است برخی از سهام‌ها سال‌ها به حرکت صعودی خود ادامه داده، ارزشی بیشتر از ارزش واقعی خود داشته باشند و شایعات اثر زیادی بر میزان معاملهٔ آن‌ها داشته باشند بدون آنکه هیچ‌گونه حرکت اصلاحی‌ای در بازار شکل بگیرد.
پیش از ورود به موقعیت‌های معاملاتی مطمئن شوید که افت حجم معاملاتی در بازار صورت پذیرفته است. در آخر، همواره از یک دستور استاپ حفاظتی (stop-loss order) در معاملات‌تان استفاده کنید.
یکی از بهترین مکان‌ها برای قرار دادن دستور استاپ حفاظتی سطوح پایینی نقاط حمایت کلیدی است. البته شما می‌توانید از درصدها نیز استفاده کنید برای مثال می‌توانید دستور استاپ حفاظتی را 8% پایین‌تر از نقطه ورود قرار دهید.
اگر علاقه مند به یادگیری بیشتر در این حوزه هستید می‌توانید از نقشه راهنمای دیجی کوینر به نام «درخت یادگیری» دیدن نمایید که از نقطه ابتدایی تا انتهای مسیر را ریل گذاری کرده است.
شما با مطالعه درخت یادگیری تا حد مطلوبی دانش خود را افزایش داده‌اید اما برای حرفه ای شدن و انجام معاملات در این بازار نیاز به یک راهنمای مجرب و با تجربه دارید.
مجموعه دیجی کوینر بر آن است که با برگزاری کلاس‌های آموزشی تجریبات چند ساله خود را در اختیار هم وطنان عزیز قرار دهد تا در این بحران اقتصادی بتوانند در آمد دلاری کسب نمایند. (تاریخ برگزاری کلاس‌ها متعاقبا از طریق وب‌سایت اعلام خواهد شد.)
