مشتقات قابل معامله در بازار بورس به چه معنایی می‌باشد؟
مشتقات قابل معامله در بازار بورس به چه معنایی می‌باشد؟
مشتقات قابل معامله در بازارهای بورس قراردادهای مالی می‌باشند که در بازارهای بورس تنظیم‌شده لیست شده‌اند و بر روی آن‌ها معاملاتی انجام می‌شود. به‌طور ساده، این مشتقات هستند که در بازارهای بورس و به‌شکلی تنظیم‌شده مورد تبادل و معامله قرار می‌گیرند. مشتقات قابل معامله در بازار بورس در بین معامله‌گران بسیار محبوب شده‌اند زیرا که مزیت‌های بیشتری نسبت به مشتقات قابل معامله در بازار فرابورس (Over the counter – OTC) را دارند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بورس می‌توانید از مطلب آموزشی «بورس چیست؟» دیدن نمایید.
از این مزیت‌ها می‌توان به استاندارد بودن (Standardization)، قابلیت نقدشوندگی بالا (Liquidity)، و حذف ریسک عدم پرداخت تعهدات (Default risk) اشاره کرد. قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله از محبوب‌ترین مشتقات قابل معامله در بازار بورس می‌باشند. مشتقات قابل معامله در بازارهای بورس می‌توانند به‌عنوان یک محافظ و یا برای معامله‌گری در طیف وسیعی از دارایی‌های مالی مانند کالاها (Commodities)، دارایی‌ها (Equities)، ارزها (Currencies) و یا حتی نرخ‌های بهره (Interest rates) مورد استفاده قرار گیرند.
نکات کلیدی:
- مشتقات قابل معامله در بازار بورس قراردادهای استاندارد شده هستند که در بازارهای بورس مورد معامله قرار می‌گیرند که خود آن‌ها نیز از مؤسسات تهاتری سرچشمه گرفته‌اند و ضمانت شده می‌باشند.
- یک ویژگی اصلی از مشتقات قابل معامله در بازار بورس، که بسیاری از سرمایه‌گذاران را به سمت خود جذب می‌کند گارانتی شدن آن‌ها توسط مؤسسات تهاتری می‌باشد. از این مؤسسات می‌توان به شرکت تهاتری قراردادهای اختیار معامله Options learing Corporation – OCC و یا CFTC اشاره کرد که باعث کاهش ریسک این قراردادها می‌شوند.
- مشتقات قابل معامله در بازار بورس در بورس‌ها لیست شده‌اند، مانند هیأت تبادل قراردادهای اختیار معامله شیکاگو (Chicago Board Options Exchange – CBOE) و یا بازار بورس بازرگانی نیویورک (New York Mercantile Exchange – NYMEX) که بر این بازارها توسط قانون‌گذارانی مانند کمیسیون‌های سهام و اوراق بهادار (Securities and Exchange commission) نظارت صورت می‌گیرد.
هیئت بازرگانی معاملات قراردادهای اختیار معامله شیکاگو چیست؟
توضیحاتی در مورد مشتقات قابل معامله در بازار بورس
مشتقات قابل معامله در بازار بورس می‌توانند قراردادهای اختیار معامله (option contracts) قراردادهای آتی (future contracts) و یا قراردادهای مالی باشند که در بازارهای بورس نظارت شده و لیست شده‌ای مانند بورس بازرگانی شیکاگو (Chicago Mercantile Exchange – CME)، بورس سهام بین‌الملل (International Securities exchange – ISE)، بورس بین قاره‌ای (Intercontinental Exchange – ICE)، و بورس (London international financial futures and options exchange – LIFFE) در لندن، معامله می‌شوند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بورس مبادلات بازرگانی شیکاگو می‌توانید از مطلب آموزشی «بورس مبادلات بازرگانی شیکاگو چیست؟» دیدن نمایید.
مشتقات قابل معامله در بازار بورس برخلاف انواع قابل معامله در خارج از این بازارها، مناسب سرمایه‌گذاران خُرد می‌باشند. گم شدن در پیچیدگی‌های لوازم استفاده شده و طبیعت پیچیده بازارهای خارج از بورس به‌آسانی امکان‌پذیر می‌باشد. با در نظر گرفتن این موارد، مشتقات قابل معامله در بازار بورس دارای دو مزیت بزرگ می‌باشند:
استاندارد بودن
این بورس‌ها دارای مقررات و مشخصاتی استانداردشده برای قراردادهای مشتقه هستند، که این خود کارِ سرمایه‌گذار را برای در نظر گرفتن مقدار قراردادهایی که می‌تواند بخرد و یا بفروشد آسان‌تر می‌کند. هر قرارداد منفرد همچنین مبلغی متعادل دارد تا برای سرمایه‌گذاران کوچک نیز امکان استفاده از این قراردادها وجود داشته باشد.
حذف ریسک عدم پرداخت تعهدات
بورس مشتقات به‌عنوان طرف مقابل، ایفای نقش می‌کند. بنابراین این بورس‌ها در هر معامله، که شامل معاملات مشتقات در بازار نیز می‌شوند؛ می‌تواند نقش خریدار را برای هر فروشنده یا نقش فروشنده را برای هر خریداری ایفا کند. این خود باعث از بین رفتن ریسک طرف مقابل می‌گردد و همچنین طرف فروشنده و یا خریدار، از این موضوع مطمئن است که خریدار یا فروشنده دیگر، تعهدات خود را به‌صورت کامل به انجام می‌رساند.
یک ویژگی تعیین‌کننده دیگر در مشتقات قابل معامله (مرجع) در بازارهای بورس، ویژگی Market to Market می‌باشد که در آن، میزان افزایش ارزش و یا کاهش ارزش هر قرارداد مشتقات به‌صورت روزانه محاسبه می‌گردد. اگر یک مشتری دچار زیان شد و این زیانِ او از حاشیهٔ مارجینی نیز بیشتر شد، او باید مقدار سرمایهٔ مورد نیاز برای حساب را دوباره تأمین نماید وگرنه با ریسک فروخته شدن قرارداد مشتقه‌اش توسط شرکت به‌منظور باز شدن دوبارهٔ حساب او و جبران زیان‌ها، مواجه خواهد بود.
مشتقات قابل معامله در بازار بورس و مؤسسات سرمایه‌گذاری
مشتقات قابل معامله در بازارهای بورس مورد توجه بیشتر مؤسسات بزرگ سرمایه‌گذاری نیستند زیرا آن‌ها دارای ویژگی‌های زیادی می‌باشند که آن‌ها را برای سرمایه‌گذاران کوچک جذاب‌تر می‌کند. برای مثال، قراردادهای استاندارد شده برای مؤسساتی که حجم‌های معاملاتی بالایی دارند جذاب نمی‌باشد، زیرا مقدار ارزش فرضی (notional value) مشتقات قابل معامله در بازار بورس کم بوده و همچنین آن‌ها از مقدار سفارشی‌سازی کمتری نیز برخوردارند. مشتقات قابل معامله در بازارهای بورس همچنین به‌صورت کامل شفاف می‌باشند، که این ممکن است برای مؤسسات بزرگی که به‌طور کلی علاقه دارند تا میزان سرمایه‌گذاری‌هایشان و همچنین قصد آن‌ها از این سرمایه‌گذاری به‌طور عمومی و یا برای رقبایشان فاش نشود، یک عامل بازدارنده بزرگ محسوب می‌شود. مؤسسات سرمایه‌گذاری علاقه دارند تا به‌طور مستقیم با صادرکنندگان و یا بانک‌های سرمایه‌گذاری به‌منظور انجام سرمایه‌گذاری‌هایی که برایشان مطلوب است و مقدار ریسک به سود (risk and reward profile) مدنظرشان را به‌همراه می‌آورد، همکاری کند.
