روند نزولی در تحلیل تکنیکال چیست؟

روند نزولی در تحلیل تکنیکال چیست؟

روند نزولی (Downtrend) به حرکات قیمتی یک سهم اشاره دارد که با نوسانات قیمتی طی زمان رو به پایین حرکت می‌کند. در حالی که قیمت به‌صورت متناوب به سمت بالا و یا پایین حرکت می‌کند، در روندهای نزولی شاهد وقوع کف‌های پایین‌تر و قله‌های پایین‌تر هستیم. تحلیل‌گران تکنیکال به روندهای نزولی توجه می‌کنند زیرا ‌آن‌ها چیزی بیش از یک افت قیمتی را نشان می‌دهند. سهم‌هایی که در روند قیمت‌های نزولی قرار دارند به حرکت نزولی خود ادامه می‌دهند تا زمانی که یک خبر مهم و یا اتفاق خاص بازار را تغییر دهد. این بدین معنی است که با ادامه یافتن روندهای نزولی، اوضاع بازار رو به زوال می‌گذارد. روند نزولی در مقابل روند صعودی قرار می‌گیرد.

اگر به طور اتفاقی با دیجی کوینر آشنا شده اید و هیچ اطلاعاتی در مورد روند ندارید پیشنهاد می‌کنیم قبل از مطالعه ادامه مطلب، مقاله «روند در تحلیل تکنیکال چیست؟» را مطالعه نمایید.

نکات کلیدی:

• روندهای نزولی از طریق تشکیل قله‌های پایین‌تر و کف‌های پایین‌تر شناخته می‌شوند. همچنین روند نزولی باعث ایجاد تغییراتی بنیادی در سرمایه‌گذاران می‌گردد.
• تغییر در یک روند زمانی رخ می‌دهد که میزان عرضه و تقاضا در بازار تغییر کند. به‌عبارتی، برای یک روند نزولی، میزان عرضه باید توسط فروشندگان زیاد شود تا قیمت‌ها رو به کاهش بگذارند.
• روندهای نزولی هم‌زمان با تغییرات فاکتورهای مهم در قیمت سهم مانند شرایط اقتصاد‌ کلان، و یا مدل کسب‌وکاری شرکت‌ها تغییر می‌یابند.

یک روند نزولی چگونه کار می‌کند؟

تغییر روند یک سهم از یک روند صعودی به یک روند نزولی (مرجع) به‌صورت یک‌باره و ناگهانی بسیار کمیاب است و شیوهٔ معمولی برای تغییر روند در بازار نمی‌باشد. بلکه، حرکات قیمتی در یک روند صعودی و در انتهای آن به مرور ضعف قیمتی را نشان می‌دهد و یک روند نزولی نیز به‌صورت پله‌ای و کم‌کم آغاز می‌گردد. هر دو روند صعودی و نزولی توسط قله‌ها و کف‌های تشکیل شده در ‌آن‌ها شناخته می‌شوند، همچنین مسیر کلی که این روندها طی می‌کنند در شیوه شناخت ‌آن‌ها بسیار مهم و کاربردی می‌باشند. شکل زیر نشان‌دهندهٔ یک سری از قله و دره‌ها می‌باشد. قله‌ها با اعداد زوج و دره‌ها با اعداد فرد نام‌گذاری شده‌اند.

شکلی که در بالا به نمایش گذاشته شد، مشابه با طبیعت تمامی ‌تغییرات روند از یک روند صعودی به یک روند نزولی می‌باشند. با وجود اینکه ممکن است در حالاتی با یکدیگر متفاوت باشند، اما سه ویژگی زیر در این تغییرات روند در بین همه ‌آن‌ها مشترک است:

1. قیمت به سطحی پایین‌تر از کف قبلی خود می‌رسد که در نقاط 1 و 3 به نمایش گذاشته شده است.
2. قلهٔ بعدی در رسیدن به سطح قلهٔ قبلی ناکام می‌ماند که در نقاط 2 و 4 نمایش داده شده‌اند.
3. احتمال پدید آمدن یک روند نزولی با توجه به این تصویر بالاست، به‌خصوص در نقاط 5 و 7 که ادامهٔ ساخته شدنِ کف‌های پایین‌تر در قیمت دیده می‌شوند.

اولین مشخصه یک روند نزولی این است که میزان عرضه (Supply) از تقاضا (Demand) سبقت می‌گیرد. در این حالتِ بازار، تعداد فروشندگان موجود و همچنین مقدار سهامی که ‌آن‌ها می‌خواهند بفروشند بیشتر از تعداد خریداران آماده خرید و حجم خریداری شده توسط ‌آن‌ها می‌باشد. در این حالت، بازار به یک درک و نتیجه‌گیری کلی می‌رسد که قیمت سهم مدنظر نباید بیش از چیزی که در حال حاضر است ارزش پیدا کند. این خود سبب جلوگیری از بالا رفتن بیشتر قیمت سهم می‌گردد.

دومین مشخصهٔ روندهای نزولی، این است که تعداد مشارکت‌کنندگان در بازار افزایش می‌یابد. با وجود اینکه بخشی از این مشارکت‌کنندگان در روزها و یا ساعات قبل تصمیم قطعی خود را نگرفته بودند، اما اکنون می‌خواهند که وارد موقعیت معاملاتی فروش (Sell Position) شوند و دیگر صاحب سهم خود نمانند. ‌آن‌ها در این حالت یا تمامی سهام خود را به فروش رسانده و یا می‌خواهند که بخشی از آن را بفروشند. به‌صورت هم‌زمان، با افزایش تعداد فروشندگان بازار شاهد کاهش تعداد خریداران در بازار خواهیم بود.

سومین مشخصهٔ اصلی در روندهای نزولی، منتشر شدن اخبار و یا اطلاعات جدیدی می‌باشد که به شک افرادی که می‌خواهند از بازار خارج شوند، مهر تأیید می‌زند. در این حالت اکثر افراد تصمیم به فروش گرفته، و یا از ورود چنین معامله‌ای خودداری می‌نمایند. در این حالت نیز، تعداد خریداران بازار کمتر شده و تعداد فروشندگان بیشتر می‌شود زیرا ‌آن‌ها می‌خواهند از کمترین سود قابل کسب نیز استفاده کنند.

معامله‌گری با روندهای نزولی

بیشتر معامله‌گران به دنبال جلوگیری از معامله در روندهای نزولی می‌باشند زیرا ‌آن‌ها به‌طور ذاتی بر روی روندهای صعودی و معاملات خرید تمرکز کرده‌اند. روندهای نزولی می‌توانند در تمامی‌ بازه‌های زمانی معاملاتی دیده شوند. این بازه‌های زمانی معاملاتی شامل بازهٔ دقیقه‌ای، روزانه، هفتگی، ماهانه و یا حتی سالانه می‌گردد. معامله‌گران نیز به دنبال راه‌هایی برای شناخت یک روند نزولی می‌گردند، زیرا هرچه ‌آن‌ها زودتر این روندها را بشناسند می‌توانند از ‌آن‌ها بهرهٔ بهتری ببرند، و یا از ضررهای احتمالی جلوگیری کنند.

برخی از معامله‌گران ترجیح می‌دهند که هم معاملات خرید و هم معاملات فروش را انجام دهند، بنابراین برای ‌آن‌ها تشخیص به‌موقعِ یک روندِ نزولی می‌تواند به‌معنای پیدا کردن فرصت‌های جدید معاملاتی باشد.

‌معامله‌گران می‌توانند تثبیت یک روند نزولی را در بازه زمانی مدنظرشان پیدا کنند، اما در این حالت ‌آن‌ها باید بسیار مراقب باشند و به اشتباه وارد موقعیت معاملاتی خرید (Buy position) نشوند زیرا ورود افراد به موقعیت‌های معاملاتی خرید در یک روند نزولی، باعث تشدید روند نزولی می‌گردد زیرا در این حالت تقاضا کاهش می‌یابد. و باید در نظر داشته باشیم که هرچه تقاضا بیشتر کاهش یابد، بر شدت و قدرت روند نزولی اضافه می‌شود. ‌معامله‌گران خرید و یا فروش در این حالت تغییر را تشخیص می‌دهند و از آن به‌عنوان فرصتی برای کسب سود در روند نزولی استفاده می‌کنند.

از آنجائی که ‌معامله‌گران فروش به دنبال کسب سود از روندهای نزولی هستند می‌توانند از روش معروف قرض گرفتن سهام استفاده نموده و طبق قراردادی قیمت توافقی را در آینده به صاحب آن سهام بپردازند و خود مالک جدید سهام گردند. به این روش قرار‌گیری در موقعیت معاملاتی فروش یا (Short Selling) اطلاق می‌گردد.

اگر قیمت دارایی همچنان رو به کاهش باشد، معامله‌گر از طریق تفاوت قیمتی ایجاد شده بین مبلغ حال حاضر و مبلغ پرداختی‌اش در آینده – که کمتر از مقدار مبلغیِ امروز است – کسب سود می‌نماید. از آنجائی که ‌آن‌ها با ورود به موقعیت معاملاتی فروش، باعث تشدید روند نزولی می‌گردند، احتمال کسب سود برای ‌آن‌ها وجود دارد. این دسته از ‌معامله‌گران به دنبال کسب سود از «حداقل» یک نوسان قیمتی در بازار می‌باشند. البته ممکن است این ‌معامله‌گران به سود بیشتری نیز دست یابند، اگر ‌آن‌ها صبر پیشه کنند و منتظر حرکت قیمت به کف‌هایی پایین‌تر بمانند.

در بیشتر مواقع، ‌معامله‌گران از اندیکاتورهای تکنیکال (Technical Indicators) و الگوهای نموداری برای تشخیص و تأیید روندهای نزولی استفاده می‌کنند.

مقدمه‌ای بر الگوهای نمودار در تحلیل تکنیکال

میانگین‌های متحرک (Moving Averages) برای مثال، می‌توانند برای تشخیص روند کلی در بازار مورد استفاده قرار گیرند. اگر قیمت در سطحی ‌پایین‌تر از میانگین‌های متحرک قرار گیرد، قیمت سهم به احتمال زیاد در یک روند نزولی قرار گرفته است. و اگر قیمت سهم در ناحیه‌ای بالاتر از میانگین متحرک قرار گرفته باشد، به احتمال بسیار بالا قیمت در یک روند صعودی قرار دارد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد میانگین متحرک می‌توانید از مطلب آموزشی «میانگین متحرک در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

اندیکاتورهای تکنیکالی‌ای مانند شاخص میانگین قدرت نسبی (Relative Strength Index – RSI) و یا شاخص میانگین جهت‌دار (Average Directional Index – ADX) می‌توانند به‌عنوان اندیکاتورهای نشان‌دهندهٔ قدرت و شدت یک روند نزولی در زمان‌های مشخص شده مورد استفاده قرار گیرد. ‌معامله‌گران می‌توانند از این اندیکاتورها جهت تصمیم‌گیری برای ورود و یا عدم ورود به موقعیت‌های معاملاتی جدید استفاده کنند.

اندیکاتور شاخص میانگین جهت دار در تحلیل تکنیکال چیست؟

مثال‌هایی از یک روند نزولی طولانی مدت

به‌عنوان مثالی برای روند نزولی طولانی مدت، می‌توان به نمودار سهام شرکت جنرال الکتریک (General Electric Co. – GE) اشاره کرد. با نگاهی به نمودار زیر، می‌توانید متوجه شوید که حرکات قیمتی هم‌زمان با افزایش آگاهی سهامداران در مورد مشکلات عمیق کمپانی هماهنگ بوده و به سمت پایین حرکت نموده است – یعنی افکار منفی پیرامون این سهم افزایش یافته است – زیرا در آن‌زمان بسیاری از نیروگاه‌های شرکت بسته شده و بخش‌هایی از شرکت از آن جدا شده‌اند. به‌علاوه کنسل شدن بخشی از تولیدات شرکت نیز سیگنال از یک تغییر بزرگ در شرایط اقتصادی را می‌دادند. تغییراتی که شرکت جنرال الکتریک برای ‌آن‌ها آماده نبود.

در این جدول، قیمت سهام آخرین قله‌اش را تشکیل می‌دهد و توسط یک کف دنبال می‌شود و کف‌های بعدی نیز در سطوحی ‌پایین‌تر از کف‌های قبلی شکل می‌گیرد. شکل‌گیری این کف‌های ‌پایین‌تر هم‌زمان با زمانی در بازار انجام می‌گیرد که میزان عرضه افزایش یافته و سرمایه‌گذاران تصمیم به فروش دارایی‌هایشان می‌گیرند، در حالی که فعلاً مقداری تقاضا برای دارایی‌های ‌آن‌ها در سطح قیمت کنونی وجود دارد.

این‌ها اولین نشانه‌های ضعف در روند و قیمت سهم هستند – همان ویژگی شماره یک که پیش‌تر در مورد آن صحبت کرده بودیم – البته باید در نظر داشته باشیم که این اتفاق هم‌زمان با اخبار پخش شده و مشکلات شرکت رخ نداده بود، با این وجود سرمایه­‌گذاران به این نتیجه رسیده بودند که آیندهٔ شرکت در حال حاضر روشن نمی‌باشد و نسبت به آن خوشبین نبودند.

کف‌های نزولی شکل گرفته باعث تشکیل یک روند نزولی طولانی‌مدت به‌مدت بیش از دو سال شدند. این روند نزولی زمانی شکل گرفت که کلیت بازار حرکتی رو به بالا داشتند. ‌معامله‌گرانی که پس از شکست قیمتی (Price Break-out) وارد معاملات فروش شده بودند، می‌توانستند بسیاری از فرصت‌های فروش با معاملاتی سود‌ده را برای خود پیدا کنند. اما، ‌معامله‌گرانی که وارد معامله خرید شدند، در هنگام بازگشت قیمتی (Price Reversal) در سهم و در ابتدای روند نزولی (Beginning of the downtrend) آن سهم وارد معاملات خرید شده (Long Positions) و در نتیجه این ورود بدموقع ضررهای سنگینی را متحمل شدند.