الگوی فنجان و دسته در تحلیل تکنیکال چیست؟

الگوی فنجان و دسته در تحلیل تکنیکال چیست؟

الگوی فنجان و دسته (Cup and Handle Pattern)  یک الگوی نمودار در تحلیل تکنیکال است که در ظاهر به مانند فنجان و دستهٔ آن می‌باشد.

فنجان در این الگو به شکل حرف U می‌باشد و دستهٔ آن بیانگر یک حرکت جزئی به سمت پایین می‌باشد. الگوی فنجان و دسته یک سیگنال صعودی (bullish) در نظر گرفته می‌شود.

در نظر داشته باشید که معمولاً در سمت راست این الگو حجم معاملات کمتری را شاهد خواهیم بود. تشکیل این الگو ممکن است مدت کوتاهی مثل 7 هفته یا مدت طویلی مانند 65 هفته به طول بیانجامد.

اگر به طور اتفاقی با دیجی کوینر آشنا شده اید و هیچ اطلاعاتی در مورد تحلیل تکنیکال ندارید پیشنهاد می‌کنیم قبل از مطالعه ادامه مطلب، مقاله «تحلیل تکنیکال چیست؟» را مطالعه نمایید.

نکات مهم:

• همان طور که گفته شد الگوی فنجان و دسته یک الگوی تکنیکال است که شکل یک فنجان و دستهٔ آن را تداعی می‌کند به‌طوری که فنجان به فرم حرف U بوده و دستهٔ آن دارای یک حرکت جزئی رو به پایین می‌باشد.
• الگوی فنجان و دسته یک سیگنال صعودی (ادامه‌دهندهٔ روند صعودی) بوده و برای کشف فرصت‌هایی جهت ورود به معاملات خرید به کار می‌رود.
• معامله‌گرانی که از این الگو استفاده می‌کنند باید دستور سفارش خرید stop buy order را اندکی بالاتر از خط روند فوقانی این الگو قرار دهند. این دستور، دستوری است که پس از رسیدن قیمت به قیمت تعیین‌شده برای استاپ (بسته شدن معامله) عمل می‌کند و به یک معاملهٔ خرید در همان نقطه وارد می‌شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد الگوهای ادامه‌دهنده روند می‌توانید از مطلب آموزشی «الگوی ادامه دهنده روند در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

الگوی فنجان و دسته چه چیزی به شما می‌گوید؟

ویلیام جی. اونیل (William J. O’Neil)، تکنسین آمریکایی، در کتاب خود با عنوان “چگونه می‌توانیم در بازار سهام سود به‌دست آوریم ” که در سال 1988 منتشر شد، الگوی فنجان و دسته را تعریف کرده و با افزودن الزاماتی تکنیکال برای این الگو در سری مقالات منتشر شده در investor’s business daily (که توسط وی در سال 1984 تأسیس شد)، الگوی فنجان و دسته ( C&H – Cup and Handle ) را تعریف کرد.

وی اندازه‌گیری‌های زمانی‌ای را برای هر مؤلفه قرار داده است و همچنین دربارهٔ کفه‌های گرد این الگو (rounded lows) که شکل فنجانِ چای را به الگو می‌بخشد شرح مفصلی را ارائه می‌دهد.

هم‌زمان که نمودار قیمت یک سهم، این الگو را تشکیل می‌دهد و سقف‌های قدیمی قیمت را تست می‌کند، احتمال افزایش فشار فروش توسط سرمایه‌گذاران، قیمت را قبل از پیش‌روی به سوی بالا، با یک روند نزولی با بازهٔ زمانی 4 روز تا 4 هفته مواجه می‌کند.

الگوی فنجان و دسته یک الگوی صعودی ادامه‌دار در نظر گرفته می‌شود و برای تشخیص فرصت‌های خرید مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روند نزولی در تحلیل تکنیکال چیست؟

هنگام تشخیص الگوهای فنجان و دسته در نظر گرفتن موارد زیر حائز اهمیت هستند:

طول – length: در کل فنجان‌هایی طویل‌تر با کفه‌های گردتر سیگنال قوی‌تری ایجاد می‌کنند. از فنجان‌هایی با کفه‌های تیز به شکل V اجتناب کنید.

عمق – depth: فنجان (در حالت ایده‌آل خود) نباید خیلی عمیق باشد. از دسته‌های خیلی عمیق نیز پرهیز کنید، دسته باید در نیمهٔ بالایی الگوی فنجان شکل بگیرند.

حجم – volume: باید هم‌زمان با سقوط نمودار و باقی ماندن در نیمهٔ پایینی الگو از میزان حجم متوسط نیز کم شود و سپس با بالا رفتن سهام برای آزمودن سقف قیمت قبلی، حجم معاملات دوباره افزایش یابد.

تست مجدد – Retest: محدودهٔ مقاومتی سابق نیازی به لمس این ناحیه یا رسیدن به این ناحیه و نفوذ در آن ندارد. هرچند، هر چه بالای دسته از قله‌های قیمتی دورتر (پایین‌تر) باشد، نیاز به یک شکست (Breakout) قوی‌تر در بازار خواهیم داشت.

مثالی از نحوهٔ استفادهٔ الگوی فنجان و دسته:

تصویر زیر، یک الگوی فنجان و دستهٔ کلاسیک را نمایش می‌دهد. دستور سفارش خرید (stop buy order) اندکی بالاتر از قسمت فوقانی دسته قرار گرفته است.

فقط زمانی که قیمت از حد مقاومتی الگو عبور کند امکان ورود به معامله را به ما می‌دهد. معامله‌گران ممکن است لغزش افراطی و ورود تهاجمی به یک شکست کاذب (False Breakout) را تجربه کرده باشند.

از سویی، صبر کنید تا قیمت بالاتر از خط روند دسته الگو بسته شود. در ادامه، یک دستور محدودکننده (limit order) اندکی پایین‌تر از ناحیهٔ شکست الگو قرار دهید تا در صورت بازگشت  قیمت به‌صورت خودکار اجرا شود. همچنین در صورت ادامهٔ حرکت قیمت و عدم پولبک، احتمال از دست رفتن این موقعیت معاملاتی وجود دارد.

پولبک در تحلیل تکنیکال چیست؟

با اندازه‌گیری فاصلهٔ بین کفه فنجان و سطح شکست الگوی فنجان و دسته و افزایش فاصله در جهتی بالاتر از سطح شکست، هدف سود (Profit Target) تعیین می‌شود.

برای مثال اگر فاصلهٔ بین کفهٔ فنجان و سطح شکست دسته 20 واحد باشد هدف سود نیز 20 واحد بالاتر از دستهٔ الگو تعیین می‌شود.

بنابراین بسته به تحمل ریسک معامله‌گر و نوسانات بازار دستور حد ضرر (stop loss order) در ناحیه‌ای پایین‌تر از دستهٔ الگو یا پایین‌تر از فنجان قرار می‌گیرد.

حال بیایید یک مثال تاریخی واقعی را بررسی کنیم. سهام تفریحگاه‌های وین (wynn) (با مسئولیت محدود) که در بازار سرمایه‌گذاری نَزدَک (Nasdaq) را در نظر بگیرید که با رقمی معادل 13$ در اکتبر 2002  وارد بورس شد و 5 سال بعد به 154$ صعود کرد.

کاهش قیمتی پس از آن دو واحد بالاتر از حد قیمتی عرضهٔ عمومی اولیه (IPO – Initial Public Offering) به پایان رسید. این موج به بالاترین حد قیمتی در سال 2011 رسید، زمانی که تقریباً 10 سال (به‌عبارت دقیق‌تر 9 سال) از اولین عرضهٔ سهم این شرکت در بازار می‌گذشت.

پس از شکل‌گیری دسته، قیمت حرکت بازگشتی (pulback) خود را طی کرد. در سطح 50 درصدی فیبوناچی مورد حمایت قرار گرفت و حرکت به سمت بالا را شروع کرده و دوباره حدود 14 ماه بعد، به بالاترین سطح قیمتی خود رسید.

این سهم در اکتبر سال 2013 مقاومت بالایی خود را شکست و در طی 5 ماه بعدی 90 واحد رشد را تجربه نمود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فیبوناچی می‌توانید از مطلب آموزشی «خطوط و اعداد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

محدودیت‌های الگوی فنجان و دسته

به‌مانند دیگر الگوهای نمودار در تکنیکال، قبل از هرگونه تصمیم‌گیری باید از این الگو به‌همراه دیگر سیگنال‌ها و اندیکاتورهای موجود در بازار استفاده کرد.

به‌خصوص در مورد این الگو که متخصصان بازار محدودیت‌هایی را برای استفاده از آن وضع نموده‌اند. اول از همه باید این نکته را در نظر داشته باشید که این الگو به زمان زیادی برای تشکیل شدن نیاز دارد، که این مسئله خود می‌تواند منجر به دیرکرد در تصمیمات معاملاتی شود. بازهٔ زمانی معمول شکل‌گیری این الگو، از یک ماه تا یک سال می‌باشد.

مقدمه‌ای بر الگوهای نمودار در تحلیل تکنیکال

در بعضی مواقع نیز تشکیل این الگو می‌تواند تا 5 سال به‌طول بیانجامد و یا حتی در بازهٔ زمانی‌ای کمتر از یک سال تشکیل شود(طبیعتاً هر چه مدت زمان تشکیل این الگو بیشتر باشد اعتبار بیشتری نیز خواهد داشت).

مسألهٔ دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد عمق بازار در منطقهٔ شکل‌گیری فنجان این الگو می‌باشد. در برخی مواقع (بسته به شرایط بازار) یک فنجان کم‌عمق و در بعضی مواقع نیز یک فنجان عمیق می‌تواند سیگنال‌هایی اشتباه را صادر نمایند.

برخی اوقات نیز الگوی ما بدون دسته‌ای قابل تشخیص شکل می‌گیرد. در نهایت، محدودیتی که برای بسیاری از الگوهای تکنیکال بازار صادق است در این مورد نیز صدق می‌کند، تمامی این الگوها در بازارهایی با نقدینگی پایین، اعتبار کمتری خواهند داشت.

اگر علاقه مند به یادگیری بیشتر در این حوزه هستید می‌توانید از نقشه راهنمای دیجی کوینر به نام «درخت یادگیری» دیدن نمایید که از نقطه ابتدایی تا انتهای مسیر را ریل گذاری کرده است.

شما با مطالعه درخت یادگیری تا حد مطلوبی دانش خود را افزایش داده‌اید اما برای حرفه ای شدن و انجام معاملات در این بازار نیاز به یک راهنمای مجرب و با تجربه دارید. مجموعه دیجی کوینر بر آن است که با برگزاری کلاس‌های آموزشی تجریبات چند ساله خود را در اختیار هم وطنان عزیز قرار دهد تا در این بحران اقتصادی بتوانند در آمد دلاری کسب نمایند. (تاریخ برگزاری کلاس‌ها متعاقبا از طریق وب‌سایت اعلام خواهد شد.)